Parens Rzeszów - Centrum Leczenia Niepłodności

FRUKTOZA – BADANIA BIOCHEMICZNE

O fruktozie	O pęcherzykach nasiennych
Fruktoza jest cukrem prostym, który powstaje z glukozy w wyniku przemian enzymatycznych. Jest obecna w nasieniu dzięki pęcherzykom nasiennym, a więc stężenie fruktozy odzwierciedla ich funkcję wydzielniczą. Spełnia rolę w dostarczaniu energii plemnikom. Niski poziom fruktozy w nasieniu jest skorelowany z zmniejszoną objętością ejakulatu oraz zmniejszoną ruchliwością plemników. Istnieje też bezpośrednia zależność między zawartością fruktozy w nasieniu, a stężeniem testosteronu.Fruktoza w nasieniu została odkryta w 1945 roku przez polskiego uczonego – biochemika Tadeusza Manna.	Pęcherzyki nasienne to parzysty narząd układu rozrodczego, położone w okolicy dna pęcherza moczowego. Błona śluzowa pęcherzyków wydziela wiele substancji stanowiących ponad 70% objętości ejakulatu. Są to m.in.: białka, enzymy, fruktoza, prostaglandyny, fosforylocholina, witamina C oraz flawiny. Alkaliczny odczyn pozwala na ochronę plemników przed kwasowym środowiskiem pochwy.

O fruktozie

O pęcherzykach nasiennych

Fruktoza jest cukrem prostym, który powstaje z glukozy w wyniku przemian enzymatycznych. Jest obecna w nasieniu dzięki pęcherzykom nasiennym, a więc stężenie fruktozy odzwierciedla ich funkcję wydzielniczą. Spełnia rolę w dostarczaniu energii plemnikom. Niski poziom fruktozy w nasieniu jest skorelowany z zmniejszoną objętością ejakulatu oraz zmniejszoną ruchliwością plemników. Istnieje też bezpośrednia zależność między zawartością fruktozy w nasieniu, a stężeniem testosteronu.Fruktoza w nasieniu została odkryta w 1945 roku przez polskiego uczonego – biochemika Tadeusza Manna.

Pęcherzyki nasienne to parzysty narząd układu rozrodczego, położone w okolicy dna pęcherza moczowego. Błona śluzowa pęcherzyków wydziela wiele substancji stanowiących ponad 70% objętości ejakulatu. Są to m.in.: białka, enzymy, fruktoza, prostaglandyny, fosforylocholina, witamina C oraz flawiny. Alkaliczny odczyn pozwala na ochronę plemników przed kwasowym środowiskiem pochwy.

Wartości referencyjne fruktozy w nasieniu

Prawidłowe wartości fruktozy całkowitej w plazmie nasiennej wynoszą powyżej 13 µmol (tj. 1,2 mg/ml) według danych WHO.

Po ejakulacji fruktoza jest zużywana przez plemniki w procesie fruktolizy. Ponieważ stężenie fruktozy jest odwrotnie proporcjonalne do liczby plemników w ejakulacie (im większa liczba plemników w ejakulacie, tym niższe stężenie fruktozy) uważa się że lepszym czynnikiem prognostycznym są:

skorygowana wartość fruktozy (ang. corrected fructose) – parametr ten oblicza się biorąc pod uwagę koncentrację plemników. Wartość prawidłowa dla fruktozy skorygowanej wynosi 2,5 – 8 mg fruktozy / mln plemników / ml.
prawdziwie skorygowana wartość fruktozy (ang. true corrected fructose) – o jej poziomie decyduje koncentracja plemników o ruchu postępowym, a więc tych, które zużywają fruktozę.

Możliwe jest także oznaczenie zużycia fruktozy w czasie, ponieważ u pacjentów, u których fruktoza zużywa się zbyt szybko potencjał zapłodnienia jest dużo niższy. Badanie to jest szczególnie wskazane u pacjentów, u których po teście utrzymania ruchliwości wyniki wskazują na duży spadek ruchliwości po 6h od ejakulacji. Fizjologicznie obserwuje się spadek stężenia fruktozy w czasie – spadek ten jest wyższy u mężczyzn z normozoospermią, niż u mężczyzn z oligozoospermią.

fruktoza1

Zawartość fruktozy w nasieniu jest największa w wieku 20–30 lat i zmniejsza się w miarę starzenia się organizmu.

fruktoza2

Na podstawie publikacji Fructose content and fertility in men, C. Schirren

U kogo można podejrzewać obniżone wartości fruktozy?

Podstawowym badaniem nasienia jest seminogram. Niektóre parametry tego badania mogą sugerować potrzebę wykonania oznaczenia fruktozy w nasieniu. Będą to:

Parametr seminogramu poza normą		Co nie działa prawidłowo?
Obniżony odczyn pH nasienia	<7,2	Podejrzenie nieprawidłowego wydzielania przez pęcherzyki nasienne (w tym fruktozy) – prawidłowa wydzielina z pęcherzyków nasiennych ma zasadowy pH, a więc >7,0
Zwiększona lepkość ejakulatu lub brak upłynnienia	(+,++, +++)>60min	Podejrzenie wystąpienia stanu zapalnego pęcherzyków nasiennych czy prostaty. Może temu towarzyszyć zwiększona liczba leukocytów w nasieniu, zwiększona objętość ejakulatu oraz zmniejszona koncentracja plemników, czy ruchliwość plemników.
Obniżona lub zwiększona objętość ejakulatu	<1,5ml	Podejrzenie nieprawidłowego wydzielania przez pęcherzyki nasienne, ponieważ wydzielina z pęcherzyków nasiennych stanowi ponad 70% objętości całego ejakulatu.
Azoospermia	brak plemników w ejakulacie, odróżnienie azoospermii obstrukcyjnej od nieobstrukcyjnej	azoospermia obstrukcyjna (AO, ang. Obstructive Azoospermia) – związana z niedrożnością dróg wyprowadzających. Ejakulat ma wówczas małą objętość (poniżej 1,5 ml) oraz pH<7,0. Stężenie fruktozy i karnityny w płynie nasiennym jest obniżone lub bliskie zeru. Stężenie FSH w surowicy krwi u mężczyzn z OA jest najczęściej prawidłowe.Azoospermia nieobstrukcyjna (NOA, ang. Non Obstructive Azoospermia) – związana jest z zaburzeniami produkcji plemników. pH nasienia jest prawidłowy, stężenie fruktozy i karnityny również. Stężenie FSH w surowicy krwi jest podwyższone lub prawidłowe, natomiast stężenie testosteronu może być niższe od prawidłowego.
Zwiększona liczba leukocytów w nasieniu	>1,0mln/ml	Podejrzenie wystąpienia stanu zapalnego pęcherzyków nasiennych lub prostaty.
Asthenozoospermia – obniżony procent plemników o ruchu postępowym (typ a+b)	<32%	Fruktoza jest głównym związkiem energetycznym dla plemników, co sprawia, że jej niedobór może powodować obniżoną żywotność oraz ruchliwość plemników w nasieniu.

Inne:

Hypoandrogenizm,podejrzenie zaburzeń receptora dla testosteronu – zespół częściowej niewrażliwości na androgeny,

Wykazano zależność między stężeniem testosteronu, a fruktozy w nasieniu. Zawartość fruktozy jest wykładnikiem zawartości testosteronu w komórkach Leydiga. Poprzez badanie poziomu fruktozy w nasieniu pośrednio ocenia się funkcję androgenną jadra, ilustruje czynność wydzielnicza pęcherzyków nasiennych i gruczołu krokowego.

Jakie są możliwość leczenia?

Substancja czynna – mesterolon (hormon steroidowy) – w leczeniu niepłodności w celu poprawy liczby i jakości plemników 25 mg 2–3 ×/d przez ok. 90 dni; leczenie można powtórzyć po kilkutygodniowej przerwie. W celu zwiększenia stężenia fruktozy w nasieniu w niewydolności komórek Leydiga 25 mg 2 ×/d przez kilka miesięcy. [http://bazalekow.mp.pl/leki/doctor_subst.html?id=546], [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/689818]
Antybiotyki, leki przeciwzapalne w przypadku stanu zapalnego

Jak się przygotować do badania?
Na stężenie fruktozy wpływa czas abstynencji płciowej, dlatego należy pamiętać aby wykonać badanie po okresie abstynencji płciowej od 2 do 7 dni. Nie zaleca się wykonania badania jeżeli pacjent w ciągu ostatniego miesiąca przyjmował antybiotyki, miał gorączkę. W przypadku przyjmowania przewlekle leków prosimy poinformować o tym fakcie laboratorium.

FRUKTOZA – BADANIA BIOCHEMICZNE

Powrót